آمپوتاسیون یا قطع عضو جراحی حذف تمام یا بخشی از یک اندام بدن مانند بازو، پا، انگشت پا، دست، ساق پا یا انگشت دست است.
قطع عضو پا – بالا یا پایین زانو – شایع ترین عمل جراحی قطع عضو است.
دلایل آمپوتاسیون
دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است قطع عضو نیاز باشد. شایع ترین علت برای قطع عضو گردش خون ضعیف به علت آسیب یا تنگ شدن شریان ها که با نام بیماری شریانی محیطی شناخته می شود، است. بدون جریان خون مناسب، سلول های بدن نمی توانند اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز خود را از جریان خون دریافت کنند. در نتیجه، بافت آسیب دیده شروع به مردن می کند و عفونت ممکن است در بافت ایجاد شود.
سایر علل قطع عضو عبارتند از:
- آسیب شدید (از جمله آسیب ناشی از حادثه خودرو یا سوختگی جدی)
- تومور سرطانی در استخوان یا عضله اندام
- عفونت شدید که با آنتی بیوتیک ها یا درمان های دیگر بهتر نمی شود
- ضخیم شدن بافت عصبی که نئوروما ((neuroma نامیده می شود
- یخ زدگی
- ناهنجاری های مادرزادی
مراحل آمپوتاسیون
قطع عضو معمولا نیاز به بستری شدن در بیمارستان به مدت 5 تا 14 روز یا بیشتر بسته به عمل جراحی و عوارض آن دارد. این روش می تواند بسته به اندام قطع شده و سلامت عمومی بیمار متفاوت باشد.
آمپوتاسیون ممکن است تحت بیهوشی عمومی انجام شود (به این معنی که بیمار خواب است) یا با بیهوشی نخاعی، که بدن از کمر به پایین بی حس می شود.
هنگام انجام قطع عضو، جراح تمام بافت آسیب دیده را با بر جا گذاشتن بافت سالم تا حد امکان، حذف می کند.
پزشک ممکن است از چندین روش برای تعیین محل قطع عضو و چگونگی برداشتن بافت استفاده کند. این روش ها شامل موارد زیر است:
- بررسی پالس نزدیک جایی که جراح قصد دارد برش دهد
- مقایسه دمای پوست اندام آسیب دیده با پوست اندام سالم
- به دنبال مناطقی با پوست قرمز گشتن
- بررسی اینکه آیا پوست در نزدیکی محلی که جراح قصد دارد برش دهد، هنوز حساس به لمس است
در طی خود روش جراح کارهای زیر را انجام می دهد:
- بافت بیمار و استخوان خرد شده را برمی دارد
- مناطق ناهموار از استخوان را صاف می کند
- عروق خونی و اعصاب را مهر و موم می کند
- عضلات را طوری برش داده و شکل می دهد که پایه یا انتهای اندام بتواند به یک اندام مصنوعی (پروتز) متصل شود.
جراح ممکن است با دوختن فلپ های پوست فورا زخم را ببندد (به نام قطع عضو بسته). یا جراح ممکن است برای امکان نیاز به حذف بافت بیشتر، محل جراحی را برای چند روز باز گذارد.
سپس تیم جراحی یک پانسمان استریل را روی زخم قرار داده و ممکن است یک جوراب شلواری را روی انتهای عضو قطع شده قرار دهد تا لوله های زهکشی یا باند را نگه دارد. پزشک ممکن است اندام را در حالت کشش قرار دهد، که در آن یک دستگاه موقعیت عضو را حفظ کرده و یا ممکن است از یک اسپلینت استفاده شود.
ریکاوری بعد از آمپوتاسیون
ریکاوری بعد از قطع عضو به نوع روش و بیهوشی مورد استفاده بستگی دارد. درمانگر زخم پانسمان روی زخم را تعویض می کنند و یا ممکن است به بیمار تعویض پانسمان را آموزش دهند. دکتر بهبود زخم و هرگونه شرایطی که ممکن است با بهبود تداخل داشته باشد، مانند دیابت یا سخت شدن شریان ها را را تحت نظر گرفته و نظارت می کند. پزشک همچنین داروهایی را برای کاهش درد و کمک به پیشگیری از عفونت تجویز می کند.
اگر بیمار با درد فانتوم (دردی است که در فقدان یک عضو از بدن درک می‌شود) یا غم و اندوه و سوگ برای اندام قطع شده دچار مشکل شود، پزشک در صورت لزوم دارو و یا جلسات مشاوره توصیه می کند.
فیزیوتراپی، با تمرینات آرام و کشش های راحت شروع شده و اغلب سریعا بعد از عمل جراحی آغاز می گردد. تمرین با اندام مصنوعی ممکن است بعد از 10 تا 14 روز پس از عمل شروع شود.
در حالت ایده آل، زخم باید در حدود چهار تا هشت هفته بهبود یابد. اما شرایط جسمی و روحی برای از دست دادن یک عضو می تواند یک روند طولانی باشد. بهبود و توانبخشی درازمدت شامل موارد زیر خواهد بود:
- تمرین برای بهبود قدرت عضلانی و کنترل بیشتر
- فعالیت هایی برای کمک به بازگرداندن توانایی انجام فعالیت های روزمره و ارتقاء استقلال فردی
- استفاده از اندام های مصنوعی و وسایل کمکی
- حمایت احساسی، از جمله مشاوره، برای کمک به غم و اندوه در از دست دادن اندام و کنار آمدن با تصویر بدنی جدید
-
برای مقاله های بیشتر به سایت دکتر دهقانی زاده مراجعه کنید. -
منبع سایت
